Satürn Gezegeni: Özellikleri ve Kısa Bilgiler

• Yörünge Yarı Büyük Eksen: 9.54 Astronomik Birim (1.427 Milyon Kilometre)
• Yörünge Eksantrikliği: 0,054
• Günberi: 9.02 Astronomik Birim ( 1,349 Milyon Kilometre)
• Aphelion: 10.05 Astronomik Birim (1.504 Milyon Kilometre)
• Ortalama / Ortalama Yörünge Hızı: Saniyede 9.65 Kilometre
• Sidereal Yörünge Dönemi: 29.42 Yıl (Tropikal)
• Sinodik Yörünge Dönemi: 378.09 Gün (Güneş)
• Ekliptiğe Yörünge Eğimi: 2.49 Derece
• En Büyük Açısal Çap (Dünyadan Bakıldığında): 21 ”
• Genel Kütle: 5.68 x 10 ²⁶ Kilogram (Dünya = 1 ise Dünya’nın Genel Kütlesinin 95.16’sı)
• Ekvator Yarıçapı: 60,268 Kilometre (Dünya = 1 ise Dünya’nın Ekvator Yarıçapının 945’i)
• Ortalama / Ortalama Yoğunluk: Metre Küp Başına 0.687 Kilogram (Dünya = 1 ise Dünya’nın Ortalama Yoğunluğunun 0.125’i)
• Yüzey Yerçekimi: Saniyede 10.4 Metre Kare (Dünya = 1 ise, Dünya Yüzey Yerçekiminin 1.07’si)
• Kaçış Hızı / Hızı: Saniyede 35,5 Kilometre
• Sidereal Rotasyon Süresi: 0.45 Gün (Güneş)
• Eksenel Eğim: 26.73 Derece
• Yüzey Manyetik Alanı: Dünya’nın Manyetik Alanının 0.67’si (Dünya = 1 Varsayım)
• Manyetik Eksen Eğimi (Dönme Eksenine Göre): 0.8 Derece
• Satürn Yüzey Sıcaklığı: -285.07 Derece
• Ay Sayısı: Toplam 62 (En az 10 kilometre çapında 18 Ay)
• Satürn Hangi Renk: Gri, kahverengi ve pembenin tonlarından oluşan bir gezegen.

Satürn, karmaşık yapısı, benzersiz güzelliği ve karmaşık halkalarıyla, güneş sistemimizde gözlemlenecek en büyüleyici nesnelerden birisi.

Satürn Hakkında Kısa Bilgiler

Kısa Bilgi 1: Satürn gezegeni, güneş sistemimizdeki altıncı gezegenin yanı sıra çıplak gözle görülebilen en uzak gezegendir. Satürn, güneş sistemimizdeki en büyük ikinci gezegendir (Jüpiter’den sonra) ve esas olarak metan, helyum, hidrojen, amonyak ve etan içeren gazlardan oluşur. Gezegenin muazzam boyutuna rağmen, aslında güneş sistemimizdeki en az yoğun gezegendir, metreküp başına yalnızca 0,687 kilogramdır.

Kısa Bilgi 2: Satürn, çok büyük bir gezegen olmasının yanı sıra, güneş sistemindeki diğer gezegenlerle karşılaştırıldığında son derece düzdür. Gezegen, hızlı dönüşü nedeniyle, özellikle ekvator bölgeleri boyunca “düzleştirilmiş” bir görünüm alır. Satürn’ün dönüş hızını perspektife koymak için, gezegendeki bir gün on saat on dört dakikaya eşittir (güneş sistemindeki herhangi bir gezegen için ikinci en kısa günlük döngü).

Kısa Bilgi 3: Bilim insanları, Satürn’ün 62 uydusu olduğunu keşfettiler (şimdiye kadar). Bu sayı abartılı olabilir ama uyduların çoğu oldukça küçük. Ancak Satürn’ün bilinen bir uydusu olan “Titan” oldukça büyüktür (güneş sistemindeki en büyük ikinci). Şimdiye kadar sadece dört uzay aracı Satürn’ü ziyaret ettiğinden, bilim adamları Satürn’ün gerçekte kaç gezegene sahip olduğundan emin değiller. NASA’nın Cassini uzay aracı, son yıllarda gaz devinin yanından geçen son yörünge aracı. Bu nedenle, ileride uzanan yıllar ve on yıllar içinde ek uyduların keşfedilmesi muhtemeldir.

Kısa Bilgi 4: Satürn’ün belki de en bilinen özelliği, gezegenin kendisinden 120.000 kilometre uzağa uzanan geniş halka sistemidir. Halkalar inanılmaz derecede incedir, yalnızca 20 metre kalınlığındadır ve esas olarak buz ve tozdan oluşur. Gökbilimciler, Satürn’ün etrafındaki halkaların nasıl ortaya çıktığından emin değiller. Bazı bilim insanları, halka sisteminin oldukça eski olduğuna inanıyor (belki 4,54 milyar yaşında). Ancak diğerleri, Satürn’ün halkasının çok daha yakın zamanda oluşmuş olabileceğini düşünüyor. Bilim insanları, yaşlarına bakılmaksızın, halkaların öncelikle Satürn’ün yerçekimi tarafından yok edilen ay benzeri bir nesne tarafından yaratıldığına inanıyorlar.

Kısa Bilgi 5: Bilim insanları Satürn’ün iç kısmının Jüpiter’in kompozisyonuna benzer olduğuna ve gezegeni üç farklı katmana böldüğüne inanıyorlar. En içteki katmanın, sıvı hidrojen katmanı ile çevrili katı bir çekirdek olduğuna inanılıyor. Bilim insanları, dış katmanların öncelikle moleküler hidrojenden oluştuğuna inanıyor.

Satürn Hakkında Eğlenceli Gerçekler

Eğlenceli Gerçek 1: Satürn, Jüpiter’in de babası olan Roma tanrısının adını almıştır. Bilim insanları, gezegenin ilk olarak MÖ sekizinci yüzyılda Asurlular tarafından keşfedildiğine inanıyor. 1600’lerin başlarında Galileo, Satürn’ün halka sistemini gözlemleyen ilk gökbilimci oldu; gerçi o zamanlar onların gezegenin etrafında dönen büyük uydular olduğuna inanıyordu. Hollandalı gökbilimci Christian Huygens, 1655 yılına kadar, daha yüksek çözünürlüklü bir teleskop kullanarak bu hipotezi kategorik olarak reddedebildi. Huygens, Satürn’ün karmaşık bir halka sistemine sahip olduğunu keşfetmekle kalmadı, aynı zamanda Satürn’ün en büyük uydusu Titan’ı da keşfedebildi.

Eğlenceli Gerçek 2: İronik bir şekilde, bilim insanları Satürn’ün Güneş’ten aldığından daha fazla enerji verdiğini keşfettiler. Bilim insanları bunun yerçekimi sıkıştırmasının ve Satürn’ün atmosferinde bulunan büyük miktardaki helyumun bir sonucu olduğuna inanıyor.

Eğlenceli Gerçek 3: Satürn, güneş sistemindeki herhangi bir gezegenin en hızlı günlerinden birine sahip olmasına rağmen, Güneş’in etrafındaki bir yörüngeyi tamamlaması yaklaşık 29,4 yıl sürüyor. Asurlular, gezegenin yavaş hareketini tanıyan ilk uygarlıklardan biriydi ve Satürn’e “eskinin en eskisi” anlamına gelen “Lubadsagush” lakaplarını taktılar.

Eğlenceli Gerçek 4: Satürn, güneş sistemindeki en hızlı rüzgarlardan bazılarına sahiptir. Bu kuvvetli rüzgarlar saatte yaklaşık 1.800 kilometre hızlarda ölçülmüştür. Satürn’de yaşanan rüzgarlara kıyasla Dünya‘daki en güçlü fırtınalar bile sönük kalıyor. Sadece Neptün gezegeninde Satürn’ün üzerinde rüzgar vardır.

Eğlenceli Gerçek 5: Jüpiter’in “Büyük Kırmızı Lekesi” ne benzer şekilde Satürn, kutuplarının etrafında dev fırtına sistemleri olduğuna inanılan noktalara da sahiptir. Şu anda en büyük nokta Satürn’ün güney kutbunun üzerinde duruyor ve bir kasırgaya benzer dev bir fırtına olduğuna inanılıyor.

Eğlenceli Gerçek 6: Bilim insanları Satürn’de yaşam olasılığını (aşırı atmosferi nedeniyle) dışlamış olsalar da, gökbilimciler gezegenin Enceladus olarak bilinen uydularından birinin yüzeyinin altındaki sıvı su nedeniyle yaşam formlarına sahip olabileceğine inanıyor. Bilim insanları, NASA’nın Cassini uçuşunun ardından bunun farkına vardılar. Yörünge aracı, Enceladus’ta ayın güney kutbunun etrafına su buharı püskürten çok sayıda buz gayzerini keşfetti; bu da yüzeyinin altında büyük miktarda su bulunduğunu gösterir. Bu doğruysa, bilim insanları suyun sıvı hallerinin de yaşam sahibi olabileceğine inanıyorlar.

“Satürn’ün kendisi dev bir gezegen ve meteorolojisini araştırıp manyetik alanını inceleyerek kazanılacak çok şey var.”

– Carolyn Porco

Satürn Hakkında Alıntılar

Alıntı 1: “Satürn’ün kendisi dev bir gezegen ve meteorolojisini araştırarak ve manyetik alanını inceleyerek kazanılacak çok şey var.” – Carolyn Porco

Alıntı 2: “Jüpiter, Uranüs veya Neptün çevresinde gördüğümüz her tür halka davranışı Satürn çevresindeki yörüngede bulunabilir. Ve Satürn’ün halka sistemi, yalnızca gezegenlerin etrafında bulunanlar değil, tüm disk sistemlerinde işleyen süreçleri anlamak için en büyük vaatleri sunuyor.” – Carolyn Porco

Alıntı 3: “Bir gezegen sistemi olarak Satürn, Satürn’ün kendisinden çok daha geniş bir bilimsel erişime sahip soruları yanıtlamak için en büyük vaatte bulunuyor.” – Carolyn Porco

Alıntı 4: “Teleskobu gökyüzüne ilk kez doğrulttuğum ve halkalarla Satürn’ü gördüğüm zamanı hala hatırlıyorum. Güzel bir görüntüydü.” – Umberto Guidoni

Satürn’ün Halkaları

Satürn’ün halkaları, büyük gaz devinin en tanınmış özelliğidir. Halkalar, Satürn’ün ekvator bölgelerinden 6,630 kilometre ila 120,700 kilometre arasında uzanıyor. Bilim insanları, halkaların öncelikle buz, kaya ve tozdan oluştuğuna inanıyor. Bazı gökbilimciler halkaların yok edilmiş bir ayın enkazından oluştuğuna inanmasına rağmen, ikincil bir hipotez, halkaların artık bulutsu materyalden (Satürn’ün bir gezegen olarak oluşumuyla sonuçlanan aynı materyal) kaynaklanmış olabileceğini öne sürüyor.

Satürn’ün iki uydusu Pandora ve Prometheus, yörüngeleri gezegenin halka sisteminin dairesel modelini korumaya yardımcı olduğu ve toz ve buzun halkaların kendisinden daha uzağa yayılmasını engellediği için topluca “Çoban Ayları” olarak bilinir. Satürn’ün toplamda dört ana halka grubu ve üç tane daha sönük halka grubu (her biri bölümlerle ayrılmış) vardır.

Sonuç

Önümüzdeki yıllarda ve on yıllarda gezegeni incelemek için gittikçe daha fazla uzay aracı, sonda ve yörünge fırlatıldıkça, gezegen, kökenleri ve güneş sistemimizdeki işlevi hakkında hangi yeni bilgilerin öğrenilebileceğini görmek ilginç olacak. Satürn hangi sırları saklamaya devam ediyor? Uyduları, henüz Dünya’da görülmemiş yaşam formları içeriyor mu? Son olarak ve belki de en önemlisi, Satürn bize güneş sistemimizin, galaksimizin ve genel olarak evrenimizin kökenleri hakkında ne söyleyebilir?