Step İklimi, ılıman ve sıcak kuşakların denizden uzak, iç kara bölgelerinde görülür. Orta Avrupa’da, Asya’nın birçok bölgesinde ve Kuzey Amerika’nın iç kara bölgelerinde oldukça etkili bir iklimdir. Yağışları genelde ilkbaharda olur ve yazlar genelde kuraktır. Step İkliminin bitki örtüsü ise bozkırlardır. Step iklimi Türkiye’de İç Anadolu bölgesinde görülür.
Step İklimi Koşulları Nedir
Sıcaklık
Kıtaların iç kısımlarında yer almaları, denizcilik etkilerinin çok az olduğu anlamına gelir. Bu nedenle, iklimi aşırı sıcaklıklarla karasaldır. Yazlar oldukça sıcak geçer. Özellikle Avrasya’nın kıta bozkırlarında, en yakın denize olan mesafenin çok fazla olmasından ötürü kışlar çok soğuk geçer. Kış ayları donma noktasının oldukça altına inen sıcaklıklar oldukça normal karşılanır.
Kuzey yarımkürenin aksine, dünya haritasının güneyinde; yani güney yarımküredeki step iklimi hiçbir zaman şiddetli değildir. Kışlar o kadar yumuşaktır ki, dereceler kolay kolay eksi sıcaklıkları göstermez. Kışın en çetin geçtiği dönemlerde bile, suyun donma noktasının altındaki sıcaklıklar olağanüstü olarak karşılanır.
Güney kıtaların birçok bölgesinden alınan istatistikler, bu bölgelerde kışın oldukça ılık havalar eşliğinde geçtiğini destekler nitelikte. Örneğin, Johannesburg için Temmuz ortalaması (kış ortası) 9 derece, bir Arjantin şehri olan Buenos Aires için yine 9 derecedir. Birçok güney yarımküre ülkesi kışı benzer sıcaklıklarla geçirir. Bu istatistikler, okyanusların güney yarımkürenin iklimleri üzerindeki oluşturduğu ılımlı hava etkisini gösteriyor.
Yıllık sıcaklık aralıkları Avrasya’da o kadar geniştir ki, kış aylarında Avrasya Bozkırlarının bazı kısımları aylarca karla kaplı kalır. Kar, Avrasyanın birçok bölgesinde ilkbaharın gelişiyle erimeye başlar ve yaz aylarında tamamına yakını ortadan kalkar. Sıcaklıklar ise bu süreçte 20 santigrat derecenin üzerine çıkar.
Kuzey ve güney yarım kürenin yıllık sıcaklık aralığı arasında muazzam bir fark olduğu göz önüne alındığında, güney yarımkürede okyanusların fazla olmasını bunun en temel sebebidir.
Yağış
Kuzey yarımkürede, konumlara göre değişiklik göstermekle birlikte, step ikliminde yıllık yağışların hafif olması beklenir. Birçok iklim çeşidine göre oldukça kurak bir iklim yapısı mevcuttur.
Yağış genelde kış aylarında ve kar şeklinde gerçekleşir.
Güney yarımkürenin bozkır tipi iklimindeki deniz etkisi, yağışların kuzeye göre daha fazla olmasını sağlayan önemli bir etkendir. Bozkır topraklarının sıcak okyanus akıntıları nedeniyle yıllık yağış miktarı grafiği her zaman kuzey yarımküreden fazladır.
Step İklimi Bitki Örtüsü
‘Step bitki örtüsü’ terimi coğrafi olarak Avrasya kıtasının yarı kurak topraklarının yetersiz bitki örtüsüne atıfta bulunsa da, bu terim dünyadaki tüm step iklimlerini kapsar.
Step ikliminin bitki örtüsü genel olarak bozkırlar şeklindedir. Bozkırların sadece çim yoğunluğu ve kalitesi açısından farklılık gösterecek şekilde otlarla kaplı olmasını beklemek doğaldır. Tropikal savandan en büyük farkları, pratik olarak ağaçsız olmaları ve otların çok daha kısa olmasıdır.
Yağışın ılımlı olduğu ve ortalamanın üzerinde olduğu yerlerde, otlar uzun, taze ve besleyicidir. Bu, Kuzey Amerika’daki buğday topraklarının otlarına, Ukrayna’nın zengin kara iklimine veya Asya bozkırlarının çeşitli bölgelerine özgüdür.
Yağışın daha hafif veya toprağın zayıf görüldüğü yerlerde ise Asya’nın iç topraklarında olduğu gibi, kısa bozkır tipi bir çim hakimdir. Otlar sadece daha kısa değil, aynı zamanda ince ve seyrek olup, genellikle aralıklı kümelerde bulunur ve aralarında fazladan topraklar bulunur. Bu alanlar ekilebilir çiftçilik için daha az uygundur ve ABD’nin High Plains bölgeleri gibi yerlerde yaygındır.
Çimlerin iklim gereksinimleri ağaçlarınkinden oldukça farklıdır. Ağaçlardan daha az neme ihtiyaç duyarlar ve yıllık yağış miktarı oldukça düşük olsa da sorun yaşamazlar. Büyümeleri, yaz kuraklıkları veya kış soğuğuna göre ani değişiklikler göstermez.
Step bozkır otları, uzun süreli kuraklık boyunca ortalıkta görünmeyebilir. Havalar bitkilerin ve otların ortaya çıkabileceği ölçüde ısındığında ise filizlenir ve canlanır, çok az nemle bile sürekli büyür. Ilıman otlakların görünümü mevsime göre değişir.
İlkbaharda çimler yeşil, taze ve küçüktür, aynı zamanda renkli papatyalar gibi birçok çiçek de bu dönemde ortaya çıkar. İlkbaharın sonlarında ve yazın başlarında gelen hafif yağış, daha fazla büyümesini sağlar.
Birçok step iklim bölgesinde kış sert ve uzundur, ancak kar hiçbir zaman çok derin değildir. Bahar aylarında tekrar ortaya çıkan çimler her yıl aynı döngüyle devam eder. Yetersiz yağış, uzun kuraklık ve şiddetli kışlar nedeniyle bozkırlarda ağaçlar çok azdır.
Bozkırlardan oluşan ovalar birkaç alçak söğüt, kavak veya kızılağaçla monotonluğu bozan su yolları dışında, yeşil veya kahverengi renklerdeki sonsuz sayıdaki çimden meydana gelir. Geniş ormanlık bölgeler ise ancak özel bir çaba ile oluşturulabilir.
