En nadir göz rengi hangisidir, çeşitleri ve özellikleri nedir sorusu kolay bir cevabı olması gerektiği gibi görünen ama olmayan sorulardan biridir. Aslında, en farklı göz renginin gerçekte ne olduğu konusunda bazı tartışmalar var. Bunun nedeni “nadir” kelimesinin göreceli bir terim olabilmesidir, çünkü bir göz rengi dünyanın belirli bir bölümünde çok nadir, diğer yerlerinde son derece yaygın olabilir.
Renkli gözler hastalık mı dersiniz? Veya yeşil gözlülere cin de diyebilirsiniz. Gelin tüm ezberlerinizden arının ve kendinizi bilime bırakın. Dünya çapında bu konuda derinlemesine araştırmalar olmadığı için net bilimsel kanıtlara ulaşmak zor olsa da, daha az yaygın olan renklerin bazılarının ne olduğunu kesin olarak söyleyebiliriz. Peki dünyanın en nadir, güzel ve çekici göz rengi hangisidir? Cevap basit, sizinki!
En Nadir Göz Renkleri Nelerdir?
| En nadirden en yaygın olana doğru göz renkleri: |
|---|
| • Yeşil, Kehribar ve Menekşe/Kırmızı (bu üçü çok nadirdir) |
| • Siyah (hiçbir göz gerçek siyah değildir, sadece çok koyu kahverengi) |
| • Mavi – Turkuaz |
| • Gri |
| • Hazel |
| • Kahverengi |
Yeşil Göz Rengi
Bilimsel araştırmalar eksik olsa da, yeşilin dünya çapında en nadir göz renklerinden biri olması çok muhtemeldir. Yaygın olarak dünya nüfusunun yalnızca %2’sinin yeşil gözleri olduğu söyleniyor, ancak bu sayının nereden geldiğini belirlemek zor.
Sayı doğru olsa bile dünyadaki 7,3 milyar insanın %2’si 146 milyon kişiye denk gelir. Bu kabaca Rusya’nın nüfusu ile eşdeğerdir. Bu elbette yeşil gözlerin özel olmadığı anlamına gelmez. Girişte de belirttiğimiz gibi, sadece nerede olduğunuza bağlı. Dünyanın pek çok yerinde hemen hemen herkesin kahverengi saçları ve gözleri vardır, koyu ve açık yeşil gözler çok nadirdir veya hiç yoktur.
Su yeşili gözler bazen içlerinde hem kahverengi hem de yeşil olan ela gözlerle karıştırılır. Farkı anlamak için doğal aydınlatmaya gidin (gün boyunca dışarıda) ve yeşil, ela veya açık kahverengi gözlere sahip olduğunu bildiğiniz biriyle karşılaştırıldığında gözlerinize bakın. Aralarındaki fark net olmalıdır.
Yeşil Gözler Nasıl Oluşur?
Yeşil gözler en çok Kuzey ve Orta Avrupa’da yaygındır, ancak Güney Avrupa’da ve Batı Asya’da da bulunabilirler. Daha önce de belirtildiği gibi, kahverengi gözlere kıyasla yeşil veya mavi gözlere sahip olmanın aslında daha yaygın olduğu birkaç ülke olmasına rağmen çoğu bölgede kahverengi saç ve gözler baskındır.
Örneğin İrlanda ve İskoçya’da nüfusun %86’sının mavi veya yeşil gözleri vardır ve İzlanda’da kadınların %89’u ve erkeklerin %87’si mavi veya yeşil gözlere sahiptir. Türk halkı arasında yeşil gözler en çok yeni Ege veya Karadeniz bölgesindeki soydan gelen insanlarda yaygındır. Yeşil gözler ayrıca kadınlarda daha yaygın olma eğilimindedir.
Yeşil Gözlü Erkek ve Kadın Ünlüler
- Adele
- Emma Stone
- Elizabeth Olsen
- Emily Browning
- Gigi Hadid
- Jude Law
- Paul Rudd
- Eddie Redmayne
Menekşe ve Kırmızı Göz Rengi
Bu bazıları için hayal kırıklığı yaratabilir, ancak gerçek menekşe veya kırmızı renkli gözler insanlarda doğal olarak oluşmaz. Bununla birlikte bazı gözler, belirli aydınlatma veya makyaj koşullarında mor görünebilir.
Elizabeth Taylor, menekşe gözleriyle ünlüdür ancak gerçekte ışığa bağlı olarak mor görünebilen çok mavi gözleri vardır. Bununla birlikte, nadir görülen bir genetik mutasyon olan bir dizi çift kirpiği var.
Ciltte, saçta ve gözlerde tamamen eksikliğe veya çok düşük seviyelerde pigmente neden olan bir durum olan albinizm hastalarının bazen mor veya kırmızı gözleri varmış gibi görünebilir. Bu fenomen makalenin ilerleyen kısımlarında açıklanmıştır.
Amber veya Kehribar Göz Rengi
Gerçek kehribar gözler son derece nadirdir. En azından yeşil gözler kadar. İlginç bir gerçeğe hazır mısınız? Çoğu insan hayatları boyunca sadece birkaç kehribar gözlü insan görüyor.
Kehribar (halk arasında bal rengi göz olarak da bilinir) rengi gözler tamamen sarımsı, altın veya kızıl ve bakırımsı bir renk tonuna sahip olabilir. Ayrıca az miktarda altın rengi gri de içerebilirler. Bazı kaynaklar, bunun lipokrom adı verilen bir pigmentin (feomelanin olarak da bilinir) artan varlığından kaynaklanabileceğini söylüyor.
Kehribar gözleri, kurtların gözlerinde görülene benzer bir bakır renk tonuna sahip güçlü altın ve sarımsı renk nedeniyle genellikle kurt gözleri olarak adlandırılır. Kurtların yanı sıra kehribar rengi göz rengi köpekler, evcil kediler, baykuşlar, kartallar, güvercinler ve balıklar gibi diğer hayvanlarda da bulunabilir.
Kehribar ve Diğer Göz Renkleri Arasındaki Fark
Kehribar rengi gözler ela gözlerden farklıdır çünkü kahverengi, yeşil veya turuncunun tonlarını içermezler. Ela gözler rengini değiştirebilir ve kırmızı veya altın benekler içerebilirken, kehribar gözler her zaman altın tonudur.
Zayıf aydınlatmada, kehribar gözleri olan birisini ela gözlü biri ile karıştırmak kolaydır. Ancak doğal aydınlatmada, ela gözlerin iris içinde çok farklı iki renge sahip olma eğiliminde olduğunu göreceksiniz. Genellikle kahverengi ile yeşildirler ve benekler ile karışık tonlar içerirler.
Kehribar Gözlü Erkek ve Kadın Ünlüler:
- Nicole Richie
- Nikki Reid
- Evangeline Lilly
- Darren Criss
- Rochelle Aytes
- Joey Kern
Siyah Göz Rengi
Popüler inancın aksine, gerçek siyah gözler yoktur. Gözlerinde çok fazla melanin bulunan bazı kişilerin, ışık koşullarına bağlı olarak siyah gözleri varmış gibi görünebilir. Ancak bu gerçekten siyah değil, çok koyu kahverengidir.
Göz Renkleri Nasıl Oluşur
Göz rengi, çok çeşitli faktörler tarafından belirlendiği için göründüğünden daha karmaşıktır ve bir dereceye kadar koşullara, özellikle aydınlatmaya bağlı olabilir.
Göz rengi şu şekilde belirlenir:
- Gözünüzün iris adı verilen renkli kısmındaki melanin miktarı ve türü
- İrisinizdeki ince doku olan stromanın yoğunluğu ve bileşimi
- Aydınlatma koşulları (özellikle açık renkli gözleri olan kişiler için)
Göz Rengi ve Genetik
Genetik, gözünüzün irisinde ne kadar pigment bulunduğunu belirler. En fazla etkiye sahip iki ana gen olmasına rağmen, 16 farklı gen göz renginin belirlenmesinde rol oynar.
Melanin Göz Rengini Nasıl Etkiler?
Melanin en yaygın pigmenttir ve gözlerde, saçta ve deride bulunur. Feomelanin (daha kırmızı ve sarı görünen) ve eumelanin (kahverengi ve siyah görünme eğilimi gösteren) dahil olmak üzere birkaç melanin türü vardır.
Belirtilen mavi veya yeşil pigment olmadığını fark etmişsinizdir, bu da gözde hiç yeşil veya mavi pigment olmadığı anlamına gelir. Sadece bir tür pigment, melanin ve türevleri vardır. Öyleyse nasıl sadece kahverengi tonları üreten bir pigment yeşil veya mavi görünen gözler yaratabilir?
Göz renginizin belirlenmesinin ilk kısmı hali hazırda gözünüzde olanla ilgiliyken, diğer kısmı ise onun içine girenlerle ilgilidir: Işık!
Işık Göz Rengini Nasıl Etkiler?
İrisinizin ön ve arka olmak üzere iki katmanı vardır ve bunların arasında stroma adı verilen ve içinde proteinler (yani kolajen) bulunan ince bir doku katmanı vardır. Bunu yazılın ilerleyen kısımlarında hatırlamanız gerekecek.
Herkesin irisinde bir tür pigment vardır ve genellikle irisin arkasında bir melanin tabakası bulunur. Bunun tek istisnası, irislerinde tamamen pigment bulunmayan albinizmi olan bazı insanlar içindir.
Yani teknik olarak konuşursak, herkes (albinizm vakaları hariç) aynı göz rengine sahiptir. Aradaki fark, irisin ön katmanındaki melanin miktarı ve türü. Işığın bunlarla nasıl etkileşime girdiğine bağlı olarak nasıl algılandığı değişir.
Melanin İçeriği ve Göz Rengi
| Göz rengi | İrisin Ön Katmanında Melanin Varlığı | İrisin Arka Katmanında Melanin Varlığı | Baskın Pigment Tipi |
|---|---|---|---|
| Kahverengi | Ağır | Normal | Eumelanin |
| Mavi | Az | Normal | Eumelanin |
| Gri | Maviden bile daha az | Normal | Eumelanin |
| Yeşil | Mavi gözlerden daha fazlası, kahverengiden daha az | Normal | Pheomelanin |
| Hazel | Yeşilden fazla, kahverengiden az | Normal | Pheomelanin ve Eumelanin |
| Kehribar | Ağır | Normal | Pheomelanin |
| Kırmızı veya Mor | Yok veya çok az | Yok veya çok az | Yok |
Göz Renginin Arkasındaki Biyoloji
Mavi Gözler
Mavi ve mor gözlü insanların irisin ön katmanında melanin yoktur veya çok azdır, bu nedenle ışık gözün içinden geçerken irisin arkasına çarpar ve sonra dışarı yansır. Stromadan geçerken, proteinlerin varlığı mavi ışığın dağılmasına neden olur ve bu da gözün mavi görünmesine neden olur.
Bu fenomene (ışığın ışınımın dalga boyundan çok daha küçük parçacıklar tarafından saçılması) Rayleigh saçılması denir ve gökyüzünün mavi görünmesinin nedeni budur.
Gri Gözler
Ne yazık ki, insanların neden gri gözleri olduğunu gerçekten bilmiyoruz. Bununla birlikte gri gözlerin nereden geldiğine dair bazı teoriler var:
- Gri gözlü insanların gözlerinde mavi gözlü insanlara göre daha az miktarda melanin olabilir.
- Işığın farklı şekilde dağılmasına neden olan farklı bir stroma bileşimine sahip olabilirler.
Kahverengi Gözler
Halk arasındaki adıyla kestane kahverengi gözlü kişilerin süsenlerinin her iki tarafında da melanin bulunur, bu nedenle ışık saçılmasının etkisi görülemez. Gözler daha koyu görünür, çünkü daha fazla ışık emilir ve renk ve kahverenginin gölgesindeki değişiklikler mevcut melanin miktarından kaynaklanır.
Yeşil Gözler
Yeşil gözlü bireylerin ön iris tabakasında, kırmızı veya sarımsı feomelanin olma eğiliminde olan, sadece az miktarda melanin bulunur. Melanin konsantrasyonu çok düşük olduğundan ışık saçma etkisi, feomelaninin sarımsı rengiyle karışarak gözün yeşil görünmesini sağlayan mavi bir renk verir.
Kehribar Gözler
Kehribar rengi gözler rengini iristeki artan lipokrom (feomelanin) varlığından alır.
Kırmızı veya Mor Gözler
Albinizm olan kişilerin genellikle mor veya kırmızı gözleri olduğu kabul edilir. Ancak gerçek biraz daha karmaşıktır. Albinizm, insanların saçlarında, derilerinde ve gözlerinde pigment eksikliğine neden olan bir durumdur. Albinizm olan kişilerin irislerinde pigment bulunmadığından, ışık arkasından sekebilir ve gözden çıkabilir.
Işık, retinanın arkasındaki kan damarları nedeniyle genellikle kırmızıyı yansıtır. Bu kırmızı renk, melanin eksikliğinden kaynaklanan irisin mavimsi rengiyle ve yukarıda bahsedilen ışık saçan etkilerle birleştiğinde gözler mor görünebilir.
Aslında, gözlerin kırmızı görünmesinin nedeni, bir fotoğraftaki kırmızı gözünüzün olmasıyla aynıdır; bu, ışığın gözün arkasından yansıyarak iristen dışarı çıkmasından kaynaklanır. Normal gözlerde ve ışık koşullarında ışık bu şekilde gözden çıkamaz.
Göz Rengi Neden Değişir?
Mavi, yeşil veya ela gözlü birçok insan, genellikle şunlara bağlı olarak gözlerinin renginin değiştiğini fark eder:
- aydınlatma
- giydikleri kıyafetler
- makyaj
- ruh hali
- lens kullanmak
Bunun nedeni mavi ve yeşil gözlerin rengini pigmentten değil, ışığın niteliği ve niceliğinden almasıdır.
Böylece farklı aydınlatma koşulları gözün kalitesini değiştirecektir. Ruh hali de göz bebeğinin boyutunu değiştirebilir ve bu da irisin farklı bir renkte görünmesine neden olabilir. Yani melanin miktarı değişmiyor, sadece ışığın iris boyunca yansıtma ve saçılma şekli değişiyor.
Göz Renginizi Doğal Yollarla Nasıl Değiştirebilirsiniz
Bir göz bebeğinin rengi doğduktan sonraki ilk birkaç yıl içinde değişebilir. Bundan sonra göz rengi büyük olasılıkla aynı kalacak ve göz renginizin görünümünü değiştirmenin tek yolu makyaj, giyim, ışık ve renk temasları olacaktır.
Hızlı Gerçek: Gözlerinize bal sürmek, göz renginizi kalıcı olarak değiştirmez, ancak kör olmanıza neden olabilir. Bazı insanların baldan göz renginin değiştiğini görmesinin nedeni, korneayı gözden çıkarmaya çalışırken oluşan iltihaplanmadır.
Bebeğinizin Göz Renginin Ne Olacağını Öğrenebilir Misiniz?
Ne yazık ki, bir çocuğun göz renginin ne olacağını kesin olarak tahmin etmek imkansızdır. Aslında bunu doğru bir şekilde tahmin etmenin bir yolu yok çünkü rengin belirlenmesine yardımcı olmaktan sorumlu olabilecek on altı farklı gen var.
Bilim adamları, mavi gözlerin resesif bir gen olduğu ve kahverengi gözlerin baskın bir gen olduğu nispeten basit bir durum olduğuna inanırlardı, ancak günümüzde göz renginin 16 farklı gen tarafından belirlendiği biliyorlar. Aslında hemen hemen her ebeveyn-çocuk göz rengi kombinasyonları oluşabilir. Genel olarak, daha koyu renkler daha açık renklere hakim olma eğilimindedir.
Bununla birlikte, göz rengini belirleyen ana genlerin OCA2 ve HERC2 olduğunu biliyoruz.
İlginç, Farklı ve Nadir Göz Renkleri Çeşitleri
Temel renk dışında göz renginde oluşabilecek başka varyasyonlar da vardır. Öğrendiğiniz gibi, iris karmaşık bir yer! Renk iris ve stroma içindeki doku, pigmentasyon, lifli doku ve kan damarlarının birleşik etkisinden gelir. Yani buradan da anlayacağınız üzere göz renklerinin anlamları diye bir şey yok, bunun tek nedeni yukarıda sıraladığımız karmaşık süre. İşte oluşabilecek diğer bazı göz varyasyonları.
Heterokromi
Bu, bir gözün diğerinden farklı renkte olduğu veya bir irisin içinde farklı renklere sahip olduğu yerdir. Kate Bosworth bunun güzel bir örneğidir. Bu, eşit olmayan melanin içeriğinden kaynaklanır.
Limbal Halka
Limbal halka, gözün irisinin etrafındaki koyu renkli bir halkadır. Yaşla birlikte kayboldukları için, genellikle gençliği ifade ederler ve çekici kabul edilirler.
Göz Rengi Siyah Beyaz Değil
Arkadaşlarınızın gözlerine bakarsanız, tam olarak ne renk olduklarını anlamakta zorlanabilirsiniz. Çoğu göz ortaya doğru ve kenara doğru farklı renklere sahipmiş gibi görünür veya iris çevresinde küçük farklılıklar gösterir.
Bu, özellikle açık renkli gözleri olan insanlar için geçerlidir. Ayrıca içlerinde renk lekeleri olduğunu da fark edebilirsiniz. Bunların her biri, her bir gözü son derece benzersiz kılan şeyin bir parçasıdır. İrisler (parmak izleri gibi) son derece benzersizdir. İkizler gibi genetik olarak özdeş insanlar bile farklı iris dokularına sahiptir.
Gözlere ne kadar çok bakarsanız, her birinin ne kadar benzersiz olduğunu o kadar çok fark edeceksiniz. Bu yüzden hangi renk olursa olsun gözlerinizin özel olduğunu unutmayın!
