Azalan verimler kanunu, bir miktar optimal kapasite düzeyine ulaşıldıktan sonra, ek bir üretim faktörü eklemenin çıktıda daha küçük artışlarla sonuçlanacağını öngören ekonomik bir teoridir.
Örneğin, bir fabrika ürünlerini üretmek için işçiler çalıştırır ve bir noktada şirket optimal düzeyde çalışır. Diğer tüm üretim faktörleri sabitken, bu optimum seviyenin ötesinde ek işçi eklemek, daha az verimli operasyonlarla sonuçlanacaktır.
Azalan verimler kanunu, azalan marjinal fayda kavramı ile ilgilidir. Aynı zamanda ölçek ekonomileriyle de karşılaştırılabilir.
Temel Çıkarımlar
- Azalan verimler kanunu, ek bir üretim faktörü eklemenin çıktıda daha küçük artışlara neden olduğunu belirtir.
- Bir miktar optimal kapasite kullanımından sonra, daha büyük miktarlarda bir üretim faktörünün eklenmesi kaçınılmaz olarak birim başına düşen artan getiri sağlayacaktır.
- Örneğin, bir fabrika ürünlerini üretmek için işçi çalıştırırsa, bir noktada, şirket optimum düzeyde çalışacaktır; diğer tüm üretim faktörleri sabitken, bu optimum seviyenin ötesinde ek işçi eklemek daha az verimli operasyonlara neden olacaktır.
Azalan Verimler Kanunu Nedir?
Azalan verimler kanunu aynı zamanda “azalan getiri yasası”, “azalan marjinal üretkenlik ilkesi” ve “değişken oranlar yasası” olarak da bilinmektedir. Bu kanun, daha büyük miktarda bir üretim faktörü olan ceteris paribus’un eklenmesinin, kaçınılmaz olarak birim başına artan getirinin azaldığını doğrulamaktadır. Kanun, ek birimin negatif getiri olarak bilinen toplam üretimi azalttığını ima etmez ; ancak genellikle sonuç budur.
Azalan verimler kanunu, ek birimin toplam üretimi azalttığı anlamına gelmez, ancak bu genellikle sonuçtur.
Bu kanun sadece ekonominin temel bir ilkesi olmakla kalmaz, aynı zamanda üretim teorisinde de başrol oynar. Üretim teorisi, girdileri çıktılara dönüştüren ekonomik sürecinin incelenmesidir.
Azalan Verimler Kanununu Kim Buldu?
Azalan verimler fikrini kim buldu sorusunun aslında birden çok cevabı var. Cevap, Jacques Turgot, Johann Heinrich von Thünen, Thomas Robert Malthus, David Ricardo ve James Anderson da dahil olmak üzere dünyanın en eski ekonomistlerinden bazılarıyla bağlantılıdır. Ancak azalan verimler hakkında ilk bilinen söz 1700’lerin ortalarında Turgot’tan geldi.
Ricardo ve Malthus gibi klasik iktisatçılar, üretimdeki art arda azalmayı girdi kalitesindeki düşüşe bağlarlar. Ricardo, yasanın gelişmesine katkıda bulunarak ona “yoğun ekim marjı” dedi. Aynı zamanda Ricardo, sabit bir toprak parçasına eklenen ek emek ve sermayenin art arda daha küçük çıktı artışları yaratacağını gösteren ilk kişi oldu.
Malthus bu fikri nüfus teorisinin inşası sırasında ortaya attı. Bu teori, gıda üretimi aritmetik olarak artarken nüfusun geometrik olarak büyüdüğünü ve bunun da gıda arzını aşan bir nüfusla sonuçlandığını savunuyor. Malthus’un sınırlı gıda üretimi hakkındaki fikirleri azalan verimlerden kaynaklanıyor.
Neoklasik iktisatçılar, emeğin her “biriminin” tam olarak aynı olduğunu ve azalan verimlerin, belirli bir sermaye miktarına fazladan emek birimleri eklendikçe tüm üretim sürecinin aksamasından kaynaklandığını varsayarlar.
Azalan Marjinal Verimler Kanunu – Ölçeğe Göre Getiriler
Azalan marjinal verimler, kısa vadede artan girdinin bir etkisidir ve emek veya sermaye gibi en az bir üretim değişkeni sabit tutulur. Öte yandan ölçeğe göre getiriler, uzun vadede üretimin tüm değişkenlerinde artan girdinin bir etkisidir. Bu fenomen, ölçek ekonomisi olarak adlandırılır.
Azalan Verimler Kanunu Örnek
Örnek olarak, toplam girdisini iki katına çıkarabilen, ancak toplam çıktıda yalnızca %60 artış elde eden bir üretici olduğunu varsayalım; bu, ölçeğe göre azalan verim örneğidir. Şimdi, aynı üretici toplam üretimini iki katına çıkarırsa, o zaman üretimdeki artışın üretim girdisindeki artışla orantılı olduğu ölçeğe göre sabit getiri elde etmiş olur. Bununla birlikte, çıktıdaki yüzde artış girdideki yüzde artışından daha yüksek olduğunda ölçek ekonomileri ortaya çıkacaktır (böylece girdileri ikiye katlayarak çıktı üç katına çıkar).
