Dünya Sağlık Örgütü sağlığı; bedensel, ruhsal ve sosyal olarak iyilik hali olarak tanımlamıştır. Bu tanım gösteriyor ki ruhsal açıdan iyi olma hali bedensel iyilik hali kadar önemlidir. Peki, ruh sağlığı neye göre anormaldir, en tehlikeli psikolojik hastalıklar nelerdir?
Psikolojik rahatsızlıklar tekrarlayıcı olduğunda, kişinin günlük rutinini, normları ihlal ettiğinde ve diğer kişilerle iletişimini olumsuz etkilediğinde tehlikeli olarak değerlendirilebilir. Ancak durumun kesinlikle tehlikeli olarak kabul edilmesi, en tehlikeli psikolojik hastalıklar arasında sayılabilmesi için kişinin bütüncül olarak değerlendirilmesini gerektirir.
Ruh Hastalıkları Çeşitleri
Toplumsal sorumluluklar, aile içindeki sorumluluklar bazen insanları fazlasıyla etkiler ve stresin de katkısıyla çeşitli psikolojik dalgalanmalar yaşanır. Diş ve diş etinde hastalıklar çıkması, bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucu hastalık ortaya çıkması gibi ruh halindeki değişimlerde hastalık sebebi olabilir. Ruh hastalıkları çeşitleri oldukça fazladır. En sık görülen ve en tehlikeli psikolojik hastalıklar ise; anoreksiya nevroza, şizofreni, depresyon, Capgras sanrısı gibidir.
Çağın Hastalığı: Depresyon
Herkes hayatının bir döneminde çeşitli faktörlere bağlı olarak endişeli, suçlu, değersiz hissedebilir; insanlarla iletişim kurmak istemeyip sosyal ortamlardan uzaklaşabiliriz. Ancak bu durumun 2 hafta ve daha uzun sürmesi depresyonda olduğumuzu gösterir. Depresyon süreci ne yazık ki intiharla bile sonuçlanabilir. Bu nedenle en çok bilinen psikolojik hastalık olan depresyon mutlaka tedavi edilmelidir.
Kilo Korkusu: Anoreksiya Nevroza
Anoreksiya nevroza, kişinin zayıf bir bedene sahip olma arzusuyla kilo kaybetmek için özel davranış biçimleri geliştirmesidir. Hastaların bir kısmı yoğun egzersiz yaparken bir kısmı sıkı diyet uygular, kontrol kaybettiğinde tıkınırcasına yemek yer ve ardından kusarak yediklerini çıkarır.
Hastalar aldıkları besinlerin kilo yapmaması için doktora danışmaksızın ilaçlar da kullanabilir. Sürekli tartılarak karın, kalça, bel gibi beden bölümlerini özellikle kontrol ederler. Anoreksiya çoğunlukla kadınlarda görülen bir hastalıktır.
Gerçek Dışı Dünya: Şizofreni
Şizofreni hastalığı, kişinin duygularını kontrol etmesini ve normal davranmasını engellediği için zorlayıcı bir ruh hastalığıdır. Şizofren, gerçekle gerçek olmayan arasındaki farkı ayırt edemeyebilir. Düşünce, algı ve dikkat, motor davranışlar ve duygularda bozukluklar mevcuttur.
Şizofreni sürecinde; konuşmada düzensizlik, sanrılar, varsanımlar, istek ve enerji azalması, asosyallik mevcuttur. Belirtiler, şizofrenik bireylerde farkı şekillerde görülür. Önyargılarla etiketleme ve ötekileştirme, şizofrenik bireyler ve aileleri için süreci ne yazık ki daha zorlu hale getirir.
Beyindeki Hayaletler: Capgras Sanrısı
Bu hastalık ilk kez 1923 yılında Fransız psikiyatr Capgras tarafından tanımlanmıştır. Sanrılarla karakterize bir sendrom olan capgras sanrısı, tanıdık kişilerin yerine, onların kopyalarının olduğuna inanılmasıdır. Bu durum nadir görülür.
Çocuklarda Görülen Psikolojik Hastalıklar Nelerdir?
Çocukların etrafta olup bitenler hakkında detaylı bilgisi olmadığından ruh halinin kötü olabileceği akla gelmez. Ancak çocuklarda da genetik, nörobiyolojik ve psikolojik etkenler doğrultusunda psikolojik hastalıklar görülebilir. Peki, çocuklarda görülen psikolojik hastalıklar nelerdir?
Bir psikiyatrik tanılama sistemi olan DSM-V‘ye göre çocukluk dönemi bozuklukları; zihinsel yeti bozukluğu, öğrenme bozukluğu, otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite, beslenme ve yeme bozuklukları ve kaygı bozukluklarıdır.
En tehlikeli psikolojik hastalıklar tedavi edilmediğinde ciddi sorunlar ortaya çıkar. Ruh sağlığı uzmanı klinik psikolog ya da psikiyatrist desteği hem hayatı kolaylaştırır hem de belirtileri ortadan kaldırır. Ruh sağlığı bozukluklarının kişisel bir zayıflıktan veya karakterle ilgili bir eksiklikten kaynaklanmadığı unutulmamalıdır.
Bir ruh hastalığıyla mücadele etmek için uykunuzu iyi alın, fiziksel açıdan aktif olun, kendinize vakit ayırın, manevi ihtiyaçlarınıza önem verin ve size değer veren ve güvendiğiniz kişilerle zaman geçirin.