Harpia Kartalı (Harpy Eagle), yağmur ormanlarında bulunan en büyük ve en güçlü kartaldır ve dünyadaki en büyük kartal türleri arasındadır. Harpy kartalının üst kısmı siyah tüylerle kaplıdır, bunun dışında bacağındaki siyah noktalı tüyler haricinde geriye kalan bölgeleri beyazdır. Göğsün üst kısmındaki geniş siyah şerit, gri renk kafasını beyaz gövdeden keskin bir şekilde ayırır. Başının arkasında iki tane taç benzeri tüy bulunur ve en karakteristik özelliği de budur. Gözleri gri, kahverengi ve kırmızı olabilir.
Nerede Yaşarlar? Alışkanlıkları ve Yaşam Tarzı
Harpia kartalları, Meksika’dan Orta Amerika’ya ve Güney Amerika’dan Arjantin’e kadar birçok bölgede bulunur. Bu kuşlar tropikal yağmur ormanlarında yaşarlar ve gölgeliklerden en yüksek bitki örtülerine kadar birçok yerde yaşayabilirler. Tüm bu bahsettiğimiz yaşam alanlarında devamlı olarak gezinirler ve göç halindedirler.
Çift halinde yaşamayı tercih ederler, gündüz kuşlarıdır ve gün içinde avlanırlar. Nadir de olsa tek yaşadıkları da görülmüştür. Avı tespit ettiklerinde her kartalda olduğu gibi çok seri bir dalış yaparlar ve avlarını yakalarlar. Genelde yüksek bölgelerde beklerler ve keskin gözleriyle avlarını tespit edene kadar hareket etmezler. Harpy kartalları birbirleriyle iletişim kurmak için bazı sesler çıkarırlar.
Beslenme
Harpia kartalı etobur bir türdür ve genelde tembel hayvanlar ve maymunlar gibi ağaçta yaşayan omurgalı memelileri avlamayı tercih ederler. Ayrıca kirpiler, sincaplar, karıncayiyenler, armadillolar gibi birçok hayvanı avlayabilirler. Ayrıca bir harpia kartalı, papağanlara ve diğer kuşlara da saldırabilir. Nadir de olsa iguanalar ve yılanlar gibi sürüngenleri de tercih ederler.
Çiftleşme
Harpia kartalları tek eşlidir ve eşleriyle olan bağları ömür boyu sürer. Her 2 ila 3 yılda bir ürerler ve yuvalarını birlikte, yardımlaşarak yaparlar. Yuvaları bir ağacın tepesinde, genellikle 25-40 metrelik yüksekliklerde bulunur; ortalama 1,2 metrelik derinlik ve 1,5 metrelik genişliğe sahip olan yuvaları, birkaç sene rahatlıkla kullanılabilir. Dişi çiftleşme sonrasında 2 beyaz yumurta bırakır ve bunları yaklaşık 56 gün kuluçkaya yatırır.
Bu süreçte avcılık işinin büyük kısmını erkek üstlenir ve dişinin de beslenme ihtiyacını genelde erkek karşılar. Zaman zaman dişi ava çıktığında ise yumurtaları korumak erkeğin görevidir. İlk civciv yumurtadan çıktıktan sonra, ikinci yumurta ihmal edilir ve ilk yumurta yok olmadıkça ikinci yumurta kolay kolay çatlamaz. Yavru harpia kartalı 36 günlük olduğunda ayağa kalkabilir ve biraz sendeleyerek de olsa yürüyebilir. Civciv 6 aylık olduğunda ise uçmayı tam anlamıyla öğrenir, ancak ebeveynleri onları 6 ila 10 ay daha beslemeye devam eder. Harpy kartalı 4 ila 6 yaşına gelene kadar üreme olgunluğuna erişmez.
Nüfus Yapısı ve Tehditleri
Harpia kartalları öncelikle tomrukçuluk, sığır çiftlikleri, tarım ve arama faaliyetlerinin yaygınlaşması nedeniyle habitat kaybı tehdidi altındadır. Ayrıca, büyük boyutlarından dolayı çiftlik hayvanları için gerçek bir tehdit olarak görülürler ve bu sebeple insanlar tarafından avlanırlar. İnsanlar için bir tehdit oluşturup oluşturmadığı bilinmese de, devasa boyutu sebebiyle insanlar onlardan çekinir ve avlarlar. Bu tehditler nedeniyle, harpia kartalları günümüzde ciddi bir nüfus kaybıyla karşı karşıya; Brezilya’da, Atlantik yağmur ormanlarında nesilleri tükenmek üzere ve yalnızca Amazon havzasının en ıssız bölgelerinde yüksek nüfusta bulunuyorlar.
Harpia Kartalları İle İlgili Bazı Bilinmeyen Gerçekler
- Brezilya’da Harpy kartalı aynı zamanda kraliyet şahini olarak da bilinir (Portekizce: gavião-real olarak anılır).
- Türün bilimsel adı ve bilinen ismi Antik Yunan mitolojisinin Harpilerine atıfta bulunacak şekilde koyulmuştur. Harpiler rüzgar ruhlarıydı ve akbaba gibi bir vücuda, ayrıca bir kadının yüzüne sahip oldukları söyleniyor.
- Harpia kartalları, kartallar arasında en büyük pençeye sahip olandır ve avlarını bu pençeler sayesinde rahatlıkla taşıyabilirler. Bu sayede ağaç dallarındaki canlı bir tembel hayvanı ve ona benzer büyük avları rahatlıkla yakalayabilirler.
- Harpia kartalları avlanırken, bir ağaçta 23 saate kadar tüneyebilir. Çok sabırlı bir kuş türüdür.
- Harpia kartalları genellikle yuvalarını, Güney Amerika’nın en uzun ağaçlarından biri olarak bilinen kapok ağacının tepesine kurar. Birçok Güney Amerika medeniyetinde, bu kapok adı verilen ağacı kesmenin “kötü şans getirdiğine” inanılır.
