Türk El Sanatları
Sanat; düşüncelerin, duyguların, sezgilerin, arzuların ve hayal gücünün yaratıcılıkla dışarıya yansıtılmasıdır. Sanat kavramını, kelimelerin yeterli olmadığında seçtiğimiz iletişim yöntemi olarak da tanımlayabiliriz. Sanat eserleri; merak, umut, umutsuzluk, hayranlık, üzüntü gibi paylaşılabilir duygusal etkiler meydana getirir. Kültürel değerleri yansıtması açısından sanat eserlerini toplumun aynası olarak görebiliriz. Sanat kavramı hala tartışılmakta olan ve çeşitli biçimlerde tanımlanmaya çalışılan bir kavramdır. Peki, biz geleneksel Türk el sanatlarımız hakkında bilgi sahibi miyiz? Geleneksel Türk El Sanatları nelerdir?
Geçmişten günümüze ışık tutan ve geleneği bugüne taşıyan göz nuru, el emeği çalışmalar; estetik ve yararlılığı bütünleşmiş ürünlerdir. Hayranlık duymamızı sağlayan bu özel ürünler, geleneksel Türk el sanatlarımız hakkında bilgi edinmek ve sanatın büyüsüne kapılıp farklı bir dünyaya yelken açmak için yazımızı okumanızı öneririz.
Geleneksel Türk El Sanatları Nelerdir?
Binlerce yıllık Türk tarihinin ortaya çıkardığı, farklı kültürlerden esinlenilen insanın fiziksel gücünün, yeteneğinin ve düşünce gücünün en özel, en güzel yansıması olan Geleneksel Türk El Sanatları nelerdir sorusuna verilebilecek pek çok cevap, pek çok güzide sanat örnekleri mevcuttur. Hayranlık uyandıran Geleneksel Türk Sanatlarına çinicilik, ebru, hat sanatı, tezhip, minyatür, dokumacılık, camcılık ve çömlekçilik örnek verilebilir.
Cam İşleme Sanatı, camın şeklinin biçimlendirilmesi ve üzerine boya ve desen işlenmesine dayanan adeta sihirli bir sanat dalıdır. Bu sanatta eriyik haldeki cam özel araçlar yardımı ile şekillendirilir. Cam eşyaya boya ve desen işlenmesi şeklindeki cam işleme sanatı vitray olarak adlandırılır. Ülkemiz cam sanatında dünyaca bir üne sahiptir.
Ebru sanatı, kâğıt sanatlarının bir dalıdır. Sanat, suya renklerle desen vermek ve su üzerinden bu desenleri kâğıtlara geçirmek şeklinde uygulanır. Ebru sanatı, halen devam eden el sanatları geleneklerimizin başında yer almaktadır. Hatta bu konuda eğitim veren kurumlar mevcuttur.
Hat Sanatı, kaligrafi olarak da bilinen ve genellikle dekoratif amaçla kullanılan, görsel bir sanattır. Matbaanın bulunmasından sonra eski değerini koruyamayan hat sanatı yalnızca bulunduğu coğrafyaya ya da kültüre ait olduğu için etkisi geniş kapsamlı olamamıştır. Hat sanatı, günümüzde yeniden hatırlanmaya, ilgi kazanmaya başlamıştır.
Tezhip, altınla süslemek anlamına gelir. Resim sanatının bir kolu olan tezhip sanatı; hat (yazı) levha ve albümlerini, ferman, tuğra ve cilt kapaklarını süsleme sanatıdır. Günümüzde tezhip sanatında daha çok sentetik boyalar kullanılmaktadır.
Çinicilik, 16. Yüzyılda İznik çinileriyle doruğa ulaşmış ve mimari yapıların (cami, türbe, köşk vb.) dış süslemelerinde kullanılmış bir seramik türüdür.
Minyatür; ışık, gölge ve hacim kavramlarına bağlı kalmadan yapılan çok ince işlenmiş küçük boyutlu resim sanatıdır. Pek çok kişinin nostalji olarak gördüğü bu sanat halen yaşatılmaya çalışılmaktadır.
Çömlekçilik, killi toprağın elle ya da çömlekçi çarkında şekillendirilmesiyle vazo, küp gibi eşyalar üretilmesidir.
Seramik sanatı, pişmiş toprak ile başlayan serüvenini çini ve porselenle devam ettiren bir sanattır. Günümüzde bu sanat alanında uğraş veren Jale Yılmabaşer, Hamiyet Çolakoğlu, Bingül Başarır gibi isimler sayesinde kültürümüze sahip çıkılmaktadır.
Dokumacılık, en eski sanatlardan biri olup insanların vücutlarını dış etkenlerden korumak için hayvan derileriyle, bitki sap ve lifleriyle dokuma yapmalarıyla başlamıştır. Halı ve kilim dokumacılığının en yaygın olarak yapıldığı ilimiz İç Anadolu Bölgesi’ndeki Kayseri’dir.
Kaşıkçılık, Selçuklular döneminden bu yana sürdürülen ve birçok ilimizde devam eden el sanatlarındandır. Bu sanatta; genellikle şimşir, meşe veya armut gibi ağaçlar keser, törpü yardımıyla şekillendirilerek tahta kaşıklar yapılır. Kaşık denildiğinde ilk akla gelen yer Kütahya’nın Gediz ilçesine bağlı Saruhanlar Köyü’dür.
Türk El Sanatları Nedir?
Türk El sanatları, üniversitelerde bölümü olan bir meslek dalıdır. Peki, el sanatları nedir? El sanatları, halk kültürünün bir öğesi olup geleneksel sanatların tümüdür. Kültürümüzü yansıtan el sanatları, istatistiklere göre turizm gelirleri içerisinde büyük paya sahiptir. El sanatları, toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıtır hâle gelerek “geleneksel” özelliğini kazanmıştır.
Geleneksel sanatlarımız hakkında bilgi edinmek ve bu sanatları hobi olarak yapmak kültürel değerlerimize sahip çıkmamamız açısından önem taşır.
