Mars Gezegeninin Özellikleri
- Yörünge Eksantrikliği: 0,093
- Ortalama Yörünge Hızı: Saniyede 24,1 Kilometre
- Ekliptiğe Yörünge Eğimi: 1.85 Derece
- Genel Kütle: 6.42 x 10 23 Kilogram (Dünya’nın Genel Kütlesinin 0.11’i)
- Ekvator Yarıçapı: 3.394 Kilometre (Dünya’nın Ekvator Yarıçapının 0,53’ü)
- Ortalama Yoğunluk: Metre Küp Başına 3.930 Kilogram (Dünya’nın Ortalama Yoğunluğunun 0.71’i)
- Yüzey Ağırlığı: Saniyede 3.72 Metre Kare (Dünya’nın Yüzey Yerçekiminin 0.38’i)
- Kaçış Hızı: Saniyede 5 Kilometre
- Yıldız Etrafında Dönüş Süresi: 687 gün
- Eksenel Eğim: 23.98 Derece
- Yüzey Manyetik Alanı: Dünya Yüzey Manyetik Alanının yaklaşık 1/800’ü
- Manyetik Eksen Eğimi (Dönme Eksenine Göre): Yok
- Ortalama Yüzey Sıcaklığı: -81.67 Derece
- Ay Sayısı: 2 (Phobos ve Deimos)
Mars İle İlgili Kısa İlginç Bilgiler
İlginç Bilgi 1: Mars, Güneş sistemimizdeki dördüncü gezegendir ve karasal gezegenlerin (Merkür, Venüs ve Dünya dahil) sonuncusudur. Mars, yüzey özelliklerinden dolayı kırmızımsı kahverengi bir renk tonunu korur. Mars, Merkür gezegeninin yanı sıra, güneş sistemimizdeki en küçük ikinci gezegendir ve yaklaşık 227 milyon kilometre uzaklıkta Güneş’in etrafında döner.
İlginç Bilgi 2: Mars manzarasının benzersiz bir özelliği, toz fırtınalarının varlığıdır. Bu toz fırtınalarının çoğu, tüm güneş sistemindeki gezegenler arasında açık ara en büyüğüdür. Bilim adamları, bu fırtınaların Mars’ın Güneş etrafındaki eliptik yörüngesinin bir sonucu olduğuna inanıyor. Bu fırtınalardan bazıları oldukça acımasızdır ve dağılmadan birkaç ay sürebilir.
İlginç Bilgi 3: Dünya’nın aksine, Mars’ın Güneş etrafındaki bir yörüngeyi tamamlaması yaklaşık 687 gün sürer. Gezegen ayrıca kendi ekseni üzerinde eğilerek Mars yüzeyinin mevsimsel değişimler yaşamasına neden olur (tıpkı Dünya gibi). Bununla birlikte, bu mevsimler genellikle Dünya’daki benzerlerinden iki kat daha uzundur.
İlginç Bilgi 4: Bilim adamları, Mars gezegeninde sıvı suyun varlığını (veya eski varlığını) gösteren çok sayıda ipucu keşfettiler. Buzun varlığı su için çok önemli bir kanıt olmasına rağmen, bilim adamları ayrıca kanyon kayalıkları ve duvarlarının yanı sıra uydu görüntülerinde koyu renkli çizgiler keşfettiler (yıllar önce su kanallarının olasılığını gösteriyor). Su, potansiyel yaşamın anahtarı olduğu için, Mars yüzeyinde sıvı suyun varlığı dikkate alınması önemlidir.
Mars İle İlgili Bilinmeyen Eğlenceli Bilgiler
Eğlenceli Bilgi 1: Mars, “Olympus Mons” olarak bilinen tüm güneş sistemindeki en büyük ve en yüksek dağa ev sahipliği yapıyor. Dağın, yaklaşık 600 kilometre çapında ve 21 kilometre yüksekliğinde, hareketsiz bir kalkan yanardağı olduğuna inanılıyor. Daha yakın zamanlarda bilim adamları, son zamanlarda oluşmuş gibi görünen lav akışlarının paterni nedeniyle bu yanardağın gerçekten uykuda olup olmadığı konusunda ikiye ayrıldılar.
Eğlenceli Bilgi 2: Mars yüzeyine ait parçalar, son birkaç on yılda Dünya yüzeyinde keşfedildi. Bu parçalar son derece küçük olmasına rağmen, bilim insanlarına Mars’ın yüzeyinin bileşimi hakkında hayati ipuçları sundular (Mars’a uzay görevlerinin başlamasından bile önce). Astronomlar ve bilim adamları, Mars yüzeyinin parçalarının yıllar önce asteroitlerle şiddetli çarpışmalarla uzaya fırlatıldığına inanıyorlar. Bu parçalar daha sonra göktaşları şeklinde Dünya’nın yüzeyine ulaştı.
Eğlenceli Bilgi 3: Bilim adamları, Mars’ın ilk olarak MÖ 2. binyılda eski Mısırlılar tarafından keşfedildiği konusunda hemfikir. Mars, adını Roma savaş tanrısından alıyor. İlginç bir şekilde, Sümerler gezegeni Nergal olarak bilinen savaş ve veba tanrılarıyla da ilişkilendirdiler.
Eğlenceli Bilgi 4: Bilim adamları, Mars atmosferinin geçmiş yıllarda daha yoğun olduğuna inanılıyor. Bununla birlikte Marsın Güneş’e maruz kalmayı kaldıramaması nedeniyle gökbilimciler, hidrojen moleküllerinin soyulduğuna inanıyor.
Eğlenceli Bilgi 5: Dünya’nın aksine, Mars’ta Phobos ve Deimos olarak bilinen çok sayıda uydu vardır. Bilim adamları, bu uyduların Mars’ın yerçekimi tarafından yakalandığına ve sonunda gezegenin etrafında bir yörünge modeline yerleştiğine inanıyor. Bu iki uydunun dikkatlice incelenmesinden sonra, bilim adamları yakın zamanda Phobos’un Mars yüzeyiyle çarpışma rotasında olduğunu keşfettiler. Bilim adamları, bundan yaklaşık otuz ila elli milyon yıl sonra, yerçekiminin yoğun etkileri nedeniyle Phobos’un gezegene çarpacağına (veya kendiliğinden parçalanacağına) inanıyorlar.
Eğlenceli Bilgi 6: Yakın gelecekte Mars’a insanlı görevler yapılması ihtimaline rağmen, gezegenin atmosferi ve çevresi insanlar için son derece değişken. Sıcaklıklar son derece soğuktur (orta enlem bölgelerinde bile) ve atmosfer esas olarak karbondioksit (yüzde 95), nitrojen (yüzde 3) ve argondan (yüzde 1,6) oluşur.
Eğlenceli Bilgi 7: Mars, Dünya’ya benzer bir dönme periyoduna sahiptir. Bir gün yaklaşık yirmi dört saat otuz yedi dakikadır.
Eğlenceli Bilgi 8: Mars, toprağına nüfuz eden yüksek demir oksit konsantrasyonu nedeniyle kırmızı görünür.
Eğlenceli Bilgi 9: Bilim adamları, Mars’ın iç çekirdeğinin bileşimini belirleyemediler. Bununla birlikte daha yeni kanıtlar, Mars’ın çekirdeğinin metalik yapıya sahip olduğunu gösterme eğilimindedir; başlıca demir, nikel ve sülfürden oluşur. Bu çekirdeği çevreleyen silikat bir örtüdür. Bilim adamları, Mars kabuğunun yaklaşık elli kilometre olduğuna inanıyor. Şimdiye kadar bilim adamları, kabuğun öncelikle magnezyum, demir, alüminyum, potasyum ve kalsiyumdan oluştuğuna inanıyor.
“Su hayatın anahtarıdır, ancak donmuş haldeyken gizli bir güçtür.
Ve kaybolduğunda, Dünya Mars olur. “
– Frans Lanting
Mars Hakkında Alıntılar
Alıntı 1: “Tüm göstergeler, üç buçuk milyar yıl önce Mars’ın Dünya’ya benzediğini gösteriyor. Gölleri vardı. Nehirleri vardı. Nehir deltaları vardı. Karla kaplı tepeler, kabarık bulutlar ve mavi gökyüzü vardı. Üç buçuk milyar yıl önce, gerçekleşen bir yerdi. Dünyada aynı zamanda, hayat o zaman başladı. Peki hayat Mars’ta mı başladı? ” – John M. Grunsfeld
Alıntı 2: “Mars’ta ölmek istiyorum. ” – Elon Musk
Alıntı 3: “Su yaşamın anahtarıdır, ancak donmuş haldeyken gizli bir güçtür. Ve kaybolduğunda, Dünya Mars olur.” – Frans Lanting
Alıntı 4: “Mars’ta yaşam olup olmadığını incelemek veya evrenin nasıl başladığını incelemek, bilginin sınırlarını geri püskürtmenin büyülü bir yanı var. Bu, insan olmanın neredeyse bir parçası olan bir şey ve bunun devam edeceğinden eminim.” – Sally Ride
Alıntı 5: “Mars orada, ulaşılmayı bekliyor.” – Buzz Aldrin
Alıntı 6: “Ay’a gidip bir bayrak dikmeyi, bir asteroide gitmeyi ve madencilik yapmayı, Mars’a gitmeyi ve bir koloni kurmayı hayal ediyoruz. Ve bence yayılmacı zihniyet, özellikle şu anda buradaki ekosistemle şu anda sahip olduğumuz güvencesiz ilişki düşünüldüğünde, çünkü Dünya’nın tek kullanımlık olduğunu hayal etmemize izin veriyor.” – Trevor Paglen
Alıntı 7: “Bir gün Mars’a giderek, burada bizim için Dünya’da işleri daha iyi hale getireceğiz.” – Scott Kelly
Mars’a Gelecek Görevler
2021 itibariyle, Mars gezegeni için dünyanın çeşitli ülkeleri tarafından çok sayıda uzay görevi planlanıyor.
Mars’a insanlı bir görev için herhangi bir aktif plan tasarlanmamış olsa da, birçok ülke 2020’lerde ve 2030’larda Mars’a insanlı uçuşlara başlamayı umuyor. Teknolojinin şu anki aşamasında, bu keşif seferleri muhtemelen tek yönlü geziler olacaktır.
Mars, hem astronomlar hem de bilim adamları için büyüleyici bir ilgi alanı olmaya devam ediyor. Popüler kültürde gezegen, Mars yüzeyindeki uzaylı yaşam potansiyeli ile ilgilenen Hollywood, sanatçı ve yazarlardan benzer bir hayranlık duygusu kazanmaya devam ediyor. Önümüzdeki yıllarda Mars’ın yüzeyini (ve atmosferini) giderek daha fazla gözlemledikçe, Dünya’nın uzak komşusu hakkında hangi yeni bilgi formlarının öğrenilebileceğini görmek ilginç olacak.