Nükleer Enerji Nedir?
Nükleer enerjinin tarihsel gelişiminin başlangıcı 1879 yılında uranyumun keşfi olarak kabul edilebilir. Ancak ilk somut çalışma olarak 1934 yılında ünlü fizikçi Enrico Fermi’nin uranyumdan küçük atomların olduğunu keşfetmesi ile farklı bir boyut kazandı. Ve bu deneylerinde nükleer bölünme etkileşimini gözlemledi.
Nihayet 1942 yılına gelindiğinde bugün ki nükleer santrallerin temelini oluşturacak şekilde uranyum ve kontrol çubukları kullanarak bir sistem oluşturmayı başardı.
Bu muazzam gücün farkına varan Amerika Birleşik Devleri 1945 yılında nükleer silah denemelerine başladı. Ancak tam manada bugün ki nükleer santral sistemine en yakın kurulan ve elektrik üreten ilk nükleer santrali 1954 yılında Sovyetler Birliği kurdu.
Bugün dünyanın birçok noktasında 450 civarında nükleer santral bulunmaktadır. Ülkemizde Mersin Akkuyu’da inşası devam eden Akkuyu Nükleer Santralinin 2023 yılında sisteme alınması planlanmaktadır.
Bu yazımızda nükleer enerji nedir? Nükleer enerjinin yararları ve zararları nelerdir? Nükleer enerji nasıl elde edilir? Gibi tüm merak ettiğiniz soruları cevaplayalım.
Nükleer Enerji Nedir? Yararları ve Zararları Nelerdir?
Nükleer enerji en basit tabiri ile atom çekirdeğinin içerisinde tutulan atom enerjisine verilen addır. Nükleer enerjinin çalışma prensibi kısaca şöyle açıklanabilir.
Nükleer enerji Fisyon ve Füzyon olarak iki etkileşim sonucu ortaya çıkar. Fisyon kısmında atomlar birbirinden ayrılırlar. Bu da etkileşimler arası enerjiyi serbest hale getirir.
Nükleer santrallerde yakıt olarak kullanılan uranyum maddesi etkileşim anında nötron ve proton yayar. Nötronun uranyum atomu ile çarpışmasına müteakip uranyum atomunda bölünme gerçekleşir.
Bu bölünme yüksek derecede ısı ve radyasyon enerjisini ortaya çıkarır. Tepkime ile beraber yayılan nötronlar farklı uranyum çekirdeklerine temas etmesi ile birlikte zincirleme işlemi başlamış olur.
Bu zincirleme işleminin ardından ısı nükleer santral reaktörlerinde kontrol altında tutulur. Fisyon tepkimesinde ortaya çıkan enerjinin miktarı çok büyüktür.
Çıkan yüksek ısı santral türbinine yönlendirilir ve bu enerji türbinin dönmesi sağlar. Oluşan manyetik alanda enerji üretimi sağlanır. Füzyon tepkimesi ise iki veyahut daha fazla atom çekirdeklerinin çok yüksek hızda birbirleri ile çarpışmasıdır. Bu yöntem yeni atom çekirdekleri oluşturmak için kullanılır.
Bu çarpışma atom çekirdeklerinin enerji fotonlarına dönüştürmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu yöntemler sayesinde nükleer enerji oluşumu süreci tamamlanır.
Nükleer Enerji Santrali Nedir?
Nükleer santral radyoaktif maddeleri kullanarak elektrik enerjisi üretmeyi sağlayan bir santral türüdür. Nükleer santralin ana maddesi uranyumdur. Belirli tepkilemelere dayanan bir çalışma sistemi vardır.
Dünya enerji ihtiyacının % 17 si nükleer enerji santrallerinden karşılanmaktadır. Nükleer santrallerin üretim kapasitesi diğer enerji santrallerine göre kat ve kat fazladır.
Nükleer enerji santralleri yapım maliyetleri fiyat performans ölçüsü olarak temel alındığında diğer enerji santrallerine göre oldukça ekonomik bir pozisyondadır.
Nükleer Enerjinin Yararları Nelerdir?
- Fosil yakıtlara bazla üretimi çok daha ekonomiktir.
- Yılın her döneminde aynı kapasitede üretim mümkündür. Mevsimden ve çevre olaylarından etkilenmez. Her zaman tam kapasite çalışma imkânı vardır.
- Hammadde olarak fosil yakıtlara göre daha avantajlıdır.
- Üretim konusunda diğer santrallere göre daha fazla enerji üretir.
- Daha az bir kurulum alanında daha fazla enerji üretimi sağlar.
Nükleer Enerjinin Zararları Nelerdir?
- Santralin radyoaktif atıkları insan ve çevre sağlığı açısından son derece tehlikelidir. Olası bir nükleer kazada insan yaşamını yıkıcı etkileri vardır.
- Nükleer enerji santralleri havaya belirli bir miktarda göz ardı edilebilecek düzeyde karbondioksit salınımı yapar.
- Olası sızmalarda su ve çevre kaynakları kirlenir.
